Trong tự nhiên, Hg được tìm thấy ở nhiều dạng khác nhau, cả vô cơ lẫn hữu cơ, trong đó, methyl thủy ngân là một dạng thủy ngân hữu cơ có ảnh hưởng xấu đến sự phát triển não bộ của thai nhi và trẻ nhỏ. Nó tác động đến khả năng nhận thức, vận động và chức năng cảm xúc của trẻ. Sự tích tụ methyl thủy ngân trong máu càng nhiều, thời gian nhiễm càng lâu và tuổi tiêu thụ cá càng thấp thì khả năng gây hại càng nghiêm trọng.
Mặc dù thủy ngân hiện diện tự nhiên trong môi trường xung quanh, nhưng nguồn gốc chủ yếu của methyl thủy ngân trong cá là do ô nhiễm môi trường. Thông quá quá trình mưa, tuyết, xói mòn, methyl thủy ngân tích tụ lại trong suối, đại dương, sông và hồ. Ở đó, các vi khuẩn qua các quá trình chuyển đổi hóa học của nó tạo thành methyl thủy ngân độc hại. Cá hấp thụ methyl thủy ngân này từ nước khi chúng ăn các sinh vật sống trong nước. Những con cá sống lâu hơn, lớn hơn, thức ăn của chúng là các con cá khác sẽ tích tụ lượng methyl thủy ngân cao nhất. Quá trình chế biến và nấu nướng thức ăn không làm giảm lượng thủy ngân này.
Quá trình tích lũy Methyl thủy ngân trong tự nhiên
Để phân tích Methyl thủy ngân, phòng thí nghiệm thường sử dụng thiết bị khối phổ Plasma ghép sắc ký lỏng HPLC-ICP-MS. Thiết bị này có khả năng phân tích nguyên dạng hóa học của nguyên tố ở trong mẫu.
Được trang bị vào đầu năm 2012, thiết bị HPLC-ICP-MS đã được đội ngũ nhân viên với trình độ kỹ thuật cao của CASE sử dụng để triển khai thành công nhiều phương pháp phân tích, trong đó phải kể đến nghiên cứu phân tích Methyl thủy ngân trong thủy hải sản.
Sắc ký đồ các dạng thủy ngân phân tích trên ICP-MS
Qua khảo sát, chúng tôi nhận thấy thủy ngân có mặt trong thủy hải sản, đặc biệt là các loại cá biển thường tồn tại ở dạng methyl thủy ngân. Phương pháp được xác định với giới hạn phát hiện là 0,03mg/kg và hiệu suất thu hồi từ 80 – 120%. Bên cạnh đó, để khẳng định hơn tính xác của phương pháp nhằm đảm bảo chất lượng kết quả khi phân tích mẫu cho khách hàng, CASE còn tiến hành phân tích so sánh trên mẫu chuẩn (Certificate Reference Material) của NIST – Viện Tiêu chuẩn quốc gia Mỹ (NIST 1947) – đạt kết quả tốt.
(Nguồn: Phòng Công nghiệp Tài nguyên)